Spruiten

Spruiten werden in het midden van de 18e eeuw voor het eerst in België gesignaleerd. Rond het jaar 1800 bereikte de spruiten Engeland en Frankrijk. Spruiten behoren tot de familie van Brassica. De spruit is een oer-Hollandse groente die met name in de herfst- en wintermaanden gegeten wordt.

Spruiten worden uitsluitend in de vollegrond geteeld, ze worden geoogst van augustus tot april. De lengte van het oogstseizoen is mede afhankelijk van de vorst. In tegenstelling tot het hardnekkige vooroordeel dat vorst goed is voor spruiten en de smaak verbetert als ‘de vorst eroverheen is gegaan’ kunnen bevroren spruiten niet meer geoogst worden.

Teelt
De belangrijkste teeltgebieden van spruitkool in Nederland liggen in de Zuid-Holland en Flevoland. De teelt vraagt een hoge mate van inspanning en vakmanschap. Daarnaast is het kostenniveau relatief hoog. Ook de factor arbeid speelt hierin een belangrijke rol. Gedurende een lange periode wordt er geplant, namelijk vanaf begin april tot het einde van juni. De oogst verloopt vanaf half augustus tot april.

De variëteiten worden onderverdeeld in vroeg, middenvroegen laat. Gedurende de winterperiode loopt het spruitengewas een extra risico. De vorst kan zodanig zijn dat het gewas kapot vriest. Vanzelfsprekend kan er dan ook niet meer geoogst worden. Door het kiezen van geschikte rassen en de juiste teelttechniek probeert de spruitenteler dit risico zoveel mogelijk te beperken.

Consumptie
Spruiten worden vooral als hoofdgerecht gegeten. Ze zijn geschikt voor zeer uiteenlopende bereidingswijzen: oer-Hollands met aardappelen, jus en vlees, maar ook in de wok of in de soep zijn spruiten overheerlijk te bereiden. U kunt spruiten ook stomen, smoren of blancheren en laten sudderen in bouillon met uienringen en specerijen. Probeer ook eens spruiten met boter en geraspte noten met een heerlijke kaassaus, in roomsoep of roerbak in stukjes gesneden spruiten in de wok.

Bewaren/bewerken

Zorg er bij aankoop steeds voor dat de spruiten mooi groen zijn. Het kooltje moet stevig en gesloten zijn. Men rekent 350 gram gekookte spruitjes per persoon. Voor salades rekent men 150 gram per persoon.

Spruiten kunt u schoonmaken door een dun plakje van het stronkje weg te snijden en de lelijke of beschadigde blaadjes te verwijderen. Bewaar spruiten op een koele plaats daar zijn ze tussen de 5 en 7 dagen te bewaren. De koelkast is hiervoor de beste plaats. De optimale bewaartemperatuur ligt ongeveer op 3 graden Celsius.

• Vroeger dacht men dat spruiten lekkerder waren als de nachtvorst eroverheen was gegaan. De spruit zou dan zoeter smaken. De huidige spruitenrassen zijn zonder vorst echter ook zeer smakelijk.
• De zo genaamde spruiten lucht is te voorkomen door wat melk of een ui met de spruiten mee te koken.
• Om de kooktijd te bekorten is het verstandig het stronkje van grote spruiten in te snijden.
• Er zijn ook zogenaamde panklare spruiten in de supermarkt verkrijgbaar. Deze zijn al schoongemaakt en kunnen dus direct de pan in. Lekker makkelijk en snel!
• U kunt ook lekker roerbakken met spruiten. Halveer hiervoor de spruiten, blancheer ze kort en roerbak de spruiten direct met bijv. een gesnipperde ui en Mexicaanse of Toscaanse kruiden.

• Om de kooktijd te bekorten is het verstandig het stronkje van grote spruiten in te snijden. Kook spruiten niet te lang. Een kooktijd van ongeveer 10 minuten is perfect om verrukkelijke, lichtknapperige spruitjes op tafel te zetten, waarbij de vitamine C bewaard blijft!

Voedingsstoffen
Voedingswaarden per 100 gram gekookte spruiten:
Energie: 108 kJ, 26 kcal
Eiwit: 0.5 g
IJzer: 0.6 mg
Koolhydraten: 2.8 g
Natrium: 3 mg
Calcium: 30 mg
Vet: 0.3 g
Vezels: 2.6 g
Vitamine C: 66 mg