Sinaasappel

De sinaasappel is de vrucht van de sinaasappelboom (Citrus sinensis) en behoort tot het geslacht Citrus. In Nederland komen deze niet voor vanwege het te koude klimaat. De sinaasappel wordt vanwege het klimaat in Nederland geïmporteerd.

Als de sinaasappel nog niet rijp is, is hij groen. Na verloop van tijd wordt hij oranje of wordt kunstmatig oranje gekleurd. Bij bomen die in de tropen groeien, blijft de vrucht echter groen of groengeel. Dat komt omdat er voor de oranje kleur koele nachten nodig zijn en die ontbreken in de tropen. De kleur van de schil heeft geen enkele invloed op de smaak.

Het vruchtvlees is licht oranjegeel van kleur met een typische frisse smaak. Er bestaan ook sinaasappels met rood vruchtvlees (de bloedsinaasappel). De sinaasappel komt oorspronkelijk uit China waar ook de naam vandaan komt (china-appel en appel-china) en diende vroeger vooral voor versiering.

Teelt

Citrusbomen zijn immergroene, kleine, bomen. Naargelang de soort worden ze 3 tot 15 meter hoog. Het hout is zeer hard. In de oksels van de gevleugelde bladstelen kunnen twee stompe of scherpe doornen staan. In alle organen van de plant komen zeer veel klierholtes voor. Bij aanraking van de plant komen hieruit geurige oliën vrij. De zeer lekker ruikende bloemen staan alleen of in kleine groepjes. Ze zijn wit en meestal vijftallig. Uit het centrale vruchtbeginsel ontstaat later de vrucht.

Hoewel citrusbomen tegenwoordig in alle tropische en sub-tropische gebieden wordt geteeld, zijn citrusbomen strikt gesproken geen tropische planten. Rondom de planeet strekt zich als het ware een citrusgordel uit. Tussen 40° noorder-breedte en 40° zuiderbreedte wordt overal citrusfruit verbouwd. Citrus is de meeste geteelde fruitsoort ter wereld.

Voordat de mogelijkheid tot snel transport werd geïntroduceerd werden sinaasappels en citroenen alleen door de meer begoede families, in Europa zelf geteeld. De gebeurde in speciaal daarvoor gebouwde oranjerieën. In deze verwarmde ruimtes konden de planten overwinteren, waarna ze in de zomer dan op beschutte plaatsen buiten werden geplaatst.

De vroegere zeelieden plantten overal waar ze kwamen sinaasappelbomen, omdat sinaasappelen lang houdbaar zijn en veel vitamine C bevatten. Citrusbomen kunnen op veel verschillende bodems goed groeien, op voorwaarde dat er voldoende drainage en voedsel is. Men kan de pitjes die in een sinaasappel zitten vrij makkelijk tot ontkieming brengen. De plantjes die hieruit opgroeien zullen pas na 6 jaar bloeien.

Doordat de vruchten, het resultaat zijn van kruisbestuiving moet men gissen naar de kwaliteit van de geproduceerde vruchten. De planten moeten rijkelijk bemest worden en kunnen in de zomer, op een beschutte plaats, buiten staan. In de winter kunnen de planten op een lichte plaats met weinig water en geen voedsel overwinteren.

Consumptie
Sinaasappelen zijn in hun natuurlijke staat het lekkerst, dus gewoon schillen en opeten of uitpersen. Sinaasappelen worden veel verkocht als vers fruit. Het vruchtvlees wordt daarnaast ook gebruikt om er ingevroren concentraat of vers sap van te maken.
De sinaasappelschil bevat drie etherische oliën, die worden gebruikt voor de productie van verschillende smaak- en geurstoffen. Daarnaast kunt u sinaasappels gebruiken in een bijna oneindige reeks desserts, gebak en snoepjes, fruitsalades, mousses, soufflés ijs en sorbets.
U kunt sinaasappelen uitpersen, maar bewaar in dat geval de schil voor andere doeleinden (raspsel kunt u met basterdsuiker mengen en over muesli strooien of in gebak of vla gebruiken). Het sap kunt u drinken of gebruiken in marinades voor gevogelte of vis.

Bewaren/bewerken
U kunt het beste kiezen voor stevige vruchten die zwaar aanvoelen voor hun grootte. Koop nooit sinaasappels met een beschadigde, verschrompelde of beschimmelde schil. Sinaasappels zijn goed houdbaar; u kunt ze twee weken bij kamertemperatuur of in de koelkast bewaren. Sinaasappelsap en –rasp kunt u ook invriezen.

Voedingsstoffen
Voedingswaarden per 100 gram sinaasappel:
Energie: 186 kJ, 44 kcal
Eiwit: 1 g
Koolhydraten: 9.5 g
Suikers: 8.3 g
Vet: 0.2 g
Vezels: 2.1 g
Water: 85.2 g
Vitamine A: 0.1 mg
Vitamine B1: 0.08 mg
Vitamine B2: 0.04 mg
Vitamine B6: 0.05 mg
Vitamine C: 50 mg
Natrium: 1 mg
Kalium: 170 mg
Calcium: 40 mg
Fosfor: 25 mg
IJzer: 0.40 mg
Koper: 0.06 mg
Zink: 0.10 mg

Recepten
Gegrilde griet (vis) met honing en sinaasappel, heilbot met sinaasappelsaus