Artisjok

Een artisjok is een distel met bloemen in hoofdjes en puntige omwindselbladeren. De vlezige schutbladeren van de gesloten bloemknop worden als groente gegeten. Artisjok heeft een zachte, licht bittere smaak.
De artisjok bevat een bittere stof, 'cynarine'. Deze stof heeft een positieve invloed op het maagslijmvlies en op de genezing van leverkwalen. Artisjoksap is ook de grondstof voor de liqueur 'Cynar'. Een artisjok is zowel geschikt voor sier als voor consumptie.

Een artisjok ziet er goed uit als de blaadjes dicht tegen elkaar liggen en er fris uitzien. Staan de schubben uit elkaar en van de knop af, dan is de knop te rijp en niet geschikt voor consumptie. De blaadjes moeten dik, vlezig en leerachtig zijn. Hoe verser de artisjok, hoe beter de zachte en licht bittere smaak uitkomt.

Teelt
Vóór de bloei snijdt men de bloeiwijze met een gedeelte van de stengel af, nog vóór de kleur der bloemblaadjes zichtbaar is, daar de gezamenlijke bloemhoofdjes de 'vruchten' zijn. De vlezige, kruidige bloembodem is eetbaar, alsmede de saprijke gedeelten van de omwindselblaadjes of 'schubben', waardoor voor een groot deel de bloembodem gevormd wordt.

Teeltschema
Jaar 1: zaaien in februari/maart, planten in mei, oogsten in september/oktober
Jaar 2, 3, 4: oogsten in eind augustus t/m oktober

Consumptie
Was de artisjok in ruim water en draai de steel van de bloemknop af, zodat de harde vezels ook worden verwijderd. Wrijf het breekvlak in met citroen. Kook in een grote pan de artisjok onder water gaar. Voeg aan het kookwater zout en een scheut azijn of citroensap toe. Laat de artisjok 40 tot 60 minuten koken. Als de artisjokblaadjes makkelijk loslaten is de groente gaar. Doop de blaadjes van de artisjok in een vinaigrettesaus en zuig het zachte deel uit het blad (het harde deel is niet eetbaar). Verwijder de laatste binnenste blaadjes van de bodem. Snijd de bodem in stukjes en eet de stukjes met de resterende saus. De vrucht kan ook uitgehold gevuld met een salade van ham, ei, garnalen, gekookte mosselen en tomaat gegeten worden.

Bewaren/bewerken
De artisjok is gevoelig voor uitdrogen, wikkel de vrucht daarom na aankoop in een vochtige theedoek en leg hem in de koelkast. Zo is de artisjok enkele dagen houdbaar. Bewaar de artisjok op een koele plaats 3 dagen in een vochtige doek. In de koelkast blijft deze groente 7 dagen goed in een vochtige doek.

Voedingsstoffen
Voedingswaarden per 100 gram:

Energie: 196 KJ, 46 Kcal

Eiwit: 2.0 g
IJzer: 1.5 mg
Koolhydraten: 9.5 g
Natrium: 47 mg
Calcium: 53 mg
Vet: 0.0 g
Vezels: 1.5 g
Vitamine C: 8 mg

Recepten
Gevulde artisjok, Artisjok met een dipsaus