Bergamot

Bergamot is een kleine, peervormige en zure citrusvrucht, die groeit aan een boom die circa 4 meter hoog kan worden. Op basis van genetisch onderzoek denkt men dat de Bergamot een kruising is tussen Citrus limetta (een soort citroen) en Citrus aurantium (een zure sinaasappel). Onbekend is of het een spontane, natuurlijke kruising betreft. De Citrus aurantium komt van oorsprong voor in zuidelijk Vietnam.

De etherische olie die uit de bergamot wordt gewonnen is erg belangrijk voor de parfumindustrie, veel parfums bevatten deze olie. Het is een hoofdbestanddeel van eau de cologne en Fougère parfums.

Er bestaat ook een Bergamotkruid (Monarda fistulosa), dit is een plant uit de munt-familie, die in de VS voorkomt. Deze plant is genoemd naar de citrusvrucht vanwege de gelijkaardige geur.

Teelt
De monarda is een synoniem voor bergmotplant. Planten die geteeld worden voor geneeskrachtige doeleinden vragen enige precisie omtrent bodemvereisten. Alle monarda's hebben een matig vochtige en vruchtbare bodem nodig, die veel organische stof of humus bevat. Een goed vochthoudend vermogen is cruciaal. Droogte maakt de plant extra gevoelig voor ziektes. De planten houden van volle zon of halfschaduw. Te veel schaduw verkort de duur van de bloei (normaal ongeveer acht weken).
Voor de teelt van monardas kan men zaad als uitgangsmateriaal nemen, maar dit geeft geen garantie voor soortechtheid. Monarda kan vanaf maart gezaaid worden onder koud glas. Een gram zaad bevat ongeveer 900 zaden. De zaden kiemen in 2 à 3 weken. De teelt van de bergmotplant vraagt een vruchtbare bodem met tamelijk veel organische stof.
De planten worden geoogst van juni tot september, meestal twee of drie oogstbeurten. Meestal wordt er geoogst op warme dagen, 's ochtends of vroeg in de middag. De zon moet alle vocht verdreven hebben en de dauw moet verdampt zijn, een paar dagen nadet het heeft geregend zodat het zand en het stof er afgespoeld is.

Consumptie
Bij een normale huid: vijftien druppels bergamot mengen met twee druppels lavendel en twee druppels petitgrain met 45 ml. jojoba en 5 ml. tarwekiem olie. Behandel hiermee de gezichtshuid twee keer per dag.
Bij vermoeidheid: drie druppels bergamot mengen met drie druppels Ylang-ylang in een eetlepel basis olie en daarmee het lichaam masseren.

Bewaren/bewerken
Kruiden laat men beter niet liggen als ze droog zijn want dan kunnen ze terug vocht uit de lucht opzuigen na het droogproces. De bladeren worden bij voorkeur in hun geheel bewaard en pas vòòr het eigenlijke gebruik fijngewreven. Hierdoor gaat veel minder aroma verloren.

De kruiden worden zodanig opgeslagen zodat er nog een klein beetje lucht in de recipiënt aanwezig is. Let op: de repiciënt moet evenwel goed afgesloten zijn om te vermijden dat vochtigheid binnendringt.
Op lange termijn wordt de drogerij bewaard in bruine papieren zakken. De lucht wordt eruitgeperst en de zakken worden dichtgekleefd met plakband. Vervolgens moeten ze nog in een plastic zak worden gedaan. Op korte termijn kan de drogerije in de keuken worden bewaard, het liefst in donkergekleurde glazen potten of in ongekleurde glazen potten in een donkere kast.

Voedingsstoffen
Aanwezige stoffen: Etherische oliën, flavonoïden (o.a. neohesperidin, naringine, neohesperidose, rutin, eriocitrin, hesperidin, rutinose), disaccharids, rhamnose.
Carotenoïden zorgen voor de oranje kleur.